Uzrok i simptomi moždanog udara

Moždani udar je odumiranje nervnih ćelija u mozgu kao posledica poremećaja moždane cirkulacije i nedovoljnog snabdevanja krvlju zahvaćenih delova mozga. Navedeno se manifestuje poremećajem funkcija kojima ti delovi mozga upravljaju. Moždani udar nastupa trenutno i zahteva hitnu medicinsku pomoć jer ako se ne reaguje na vreme može da dođe do visokog stepena invaliditeta ili do smrti.

oko 40% moždanih udara dogodi se u radnoj aktivnoj dobi čoveka, između 45. i 59. godine života

Koji je uzrok moždanog udara?

Moždani udar može biti ishemijski i hemoragijski. Ishemijski moždani udar (85% slučajeva) uzrokovan je začepljenjem krvnog suda, koji snabdeva mozak krvlju, zbog ugruška ili tromba koji je najčešće nastao kao posledica ateroskleroze odnosno pucanja aterosklerotskog plaka. Hemoragijski moždani udar (15% slučajeva) uzrokovan je puknućem krvnog suda u mozgu. Ovo je lošija varijanta moždanog udara koja najčešće nastaje zbog krutih i manje elastičnih krvnih sudova kao posledica ateroskleroze. Ređe, može da nastane i kao posledica puknuća aneurizme.

Simtomi moždanog udara mogu biti različiti

Simptomi moždanog udara kod žena i muškaraca u većini slučajeva su slični međutim kod žena mogu da se pojave atipični simptomi koji često nisu prepoznati kao simptomi moždanog udara zbog čega pravovremena reakcija često izostane.

Simptomi moždanog udara kod muškaraca i žena

utrnulost ili oduzetost lica, ruke ili noge, obično jedne strane tela
potpuna nemogućnost ili otežano izgovaranje reči
potpuno nerazumevanje govora druge osobe
naglo zamagljenje ili gubitak vida na jednom ili oba oka
nagla i jaka glavobolja bez jasnog uzroka
gubitak ravnoteže, vrtoglavice, nesigurnost i zanošenje u hodu

Dodatni simptomi moždanog udara kod žena

opšta slabost
dezorjentisanost
problemi s pamćenjem
neobičan umor
mučnina ili povraćanje

Upozoravajući znaci

Moždanom udaru ponekad prethode upozoravajući znaci, u vidu prolaznih simptoma, koji su indentični simptomima moždanog udara, ali su kraćeg trajanja i povuku se unutar 5-20 minuta bez ikakvih posledica. To stanje se naziva prolazni ishemijski napad ili TIA. Oko trećinu ljudi koji su ga doživeli otprilike godinu dana kasnije dožive moždani udar sa izraženijim i težim posledicama.

Što još treba da znate:

moždani udar je prvi uzrok invaliditeta i drugi uzrok smrtnosti u Srbiji i svetu
veći broj žena od muškaraca oboleva od moždanog udara i umire od njega
visok krvni pritisak ubrzava proces razvoja ateroskleroze i povećava rizik od moždanog udara
osobe koje boluju od atrijalne fibrilacije imaju povećani rizik od stvaranja tromba (ugruška) u pretkomorama koji može da dovede do prekida cirkulacije i moždanog udara
aspirin i andol razređuju krv i na takav način smanjuju rizik od nastanka tromba (ugruška), ali s druge strane oni ne djeluju na aterosklerozu zbog koje postoji povećani rizik od nastanka tromba koji može da uzrokuje moždani udar
povišeni LDL holesterol i trigliceridi predstavljaju rizik za razvoj ateroskleroze
dijabetes ubrzava proces razvoja ateroskleroze i za 2 do 4 puta povećava rizik od moždanog udara
stres ima važnu ulogu u procesu razvoja ateroskleroze
uzrok koji je doveo do prvog moždanog udara može dovesti i do drugog
dokazano je da češće pucaju manji, nestabilni, plakovi koji se teže otkrivaju
proces formiranja aterosklerotskog plaka drugačiji je kod žena nego kod muškaraca. Saznajte više o koronarnoj bolesti srca kod žena